+31 (0)20 - 22 69 018
info@huygenlammersadvocaten.nl
Cliëntenportaal
Toetsingsverbod aan de Grondwet – niet meer van deze tijd
In hun advies aan ‘de Afdeling’ (bestuursrechtspraak van de Raad van State) concluderen de staatsraden advocaat-generaal de tijd rijp voor een minder strikte uitleg van het toetsingsverbod in de Grondwet. Hierdoor krijgt de rechter meer ruimte om ook wetten die door het parlement zijn aangenomen te toetsen aan algemene rechtsbeginselen, zoals het evenredigheidsbeginsel. Zij menen dat op termijn het toetsingsverbod uit de Grondwet moet verdwijnen.
Wanneer een besluit is gebaseerd op een wet die door het parlement is aangenomen, dan bestaat beperkte ruimte om voor een evenredigheidstoets. Die ruimte is er dan alleen als daar een basis voor is in Europees of internationaal recht. Veel beginselen uit de Grondwet staan ook in het EVRM, dan mag het dus wel. Het toetsingsverbod wordt daarmee in de praktijk wat selectief.
De bestuursrechter kan wel de wet zoveel mogelijk uitleggen in het licht van de algemene rechtsbeginselen, waaronder het evenredigheidsbeginsel.
Maar een consequentie op basis van het evenredigheidsbeginsel kan vervolgens alleen als de omstandigheid die speelt, niet door de wetgever in zijn afweging is betrokken. Is er over nagedacht maar heeft de wetgever de potentiële onevenredigheid geaccepteerd, dan is de rechter daaraan gebonden. De bestuursrechter heeft dan geen mogelijkheid om in te grijpen, omdat de Grondwet dat verbiedt.
Dat verbod adviseren de advocaten-generaal dus uit de Grondwet te laten verdwijnen.
* BijzonderStrafrecht.nl https://www.bijzonderstrafrecht.nl/home/aanbeveling-aan-bestuursrechter-pas-rechterlijke-evenredigheidstoets-aan
* Volledige conclusie A-G's: https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RVS:2021:1468