Strafzaak witwassen na inkeer - zijn de risico's echt zo groot?

Een nieuwsbericht met de titel ‘Vervolging voor witwassen na melding Belastingdienst van inkeerverzoek aan FIU’ deed mijn wenkbrauwen fronzen. Iemand komt vrijwillig zijn vermogen melden met een strafzaak als gevolg?

Waarom mijn verbazing? Inkeer is toch afgeschaft?

Uiteraard is bekend dat inkeer geen “verlaat de gevangenis zonder te betalen” kanskaart meer oplevert. De strafrechtelijke vrijwaring is er niet meer. Maar dat betekent nog niet dat er zomaar strafvervolging kan worden iwngesteld. Een vrijwillige melding is namelijk nog wel degelijk een “boetematigende omstandigheid”, en:

“Bestendige gedragslijn

Er is geen aanleiding om – als gevolg van de wijzigingen per 1 januari 2020 – minder vergaande of verdergaande boetematiging toe te passen ten opzichte van deze gehanteerde uitgangspunten (bestendige gedragslijn)."

Zo is te lezen in het laatst openbaar geworden boetebeleid bij inkeer in het ‘Valentijnsmemo’ van 14 februari 2020.

Dat betekent dat een strafrechtelijke vervolging niet direct een heel logische consequentie is na een vrijwillige melding.

Waarom hier toch vervolging?

De verdachte van het nieuwsbericht wordt niet zozeer ‘witwassen’ verweten vanwege het niet opgeven van zijn vermogen en de daardoor bespaarde belasting. De witwasverdenking ziet op de #herkomst van het geld. Ook dat past helemaal in de “bestendige gedragslijn”: toen inkeer nog strafrechtelijke garanties opleverde, gold dat uitsluitend voor delicten die te maken hadden met de belastingfraude. Maar niet als daarvóór strafbare feiten waren gepleegd waaruit het vermogen was verkregen.

Welke feiten deze verdachte concreet zou hebben gepleegd, wordt niet duidelijk. Wel dat hij in de periode dat het geld contant in Zwitserland is gebracht “een prominente rol bij een bekende motorclub” had. Dat levert een ‘witwasvermoeden’ op dat de verdachte moet ontzenuwen* en volgens het OM daarin niet is geslaagd.

[*voor een inkijkje hoe het stappenplan voor bewijs en tegenbewijs van witwassen werkt, zie bijvoorbeeld deze uitwerking door de Hoge Raad]

Kortom: de vervolging gaat niet over de inkeer als zodanig, maar over de verkrijging van het vermogen vóór dat het voor de Belastingdienst is verzwegen. Dat was ook in de goede oude inkeertijd al mogelijk. Wat dat betreft is de 'bestendige gedragslijn' dus ook niet gewijzigd.

Bronnen:

· BijzonderStrafrecht.nl: “Vervolging voor witwassen na melding Belastingdienst van inkeerverzoek aan FIU”

· OM: “1,7 miljoen euro crimineel geld op rekening in Zwitserland”